Dahon sa Lunsayng Binisaya

Saturday, February 17, 2007

Adlaw Sa Mga Kasingkasing

---ni Nippy
Palihog tugti ko ninyo nga mopaambit ug mopatik ug mga binhi ning akong blog. Pasayloa kon ugaling adunay mga pulong nga di kaayo nako matarong ug litok kay ako nagatuon pa lamang ug naningkamot usab sa pagdugang ug kahibalo sa atong pinulongan nga bisaya.

Ako naaghat paghimo ug kaugalingon nako nga blog kay buot nako handurawon ang mga takna hilabina kon adunay kamahinungdanon alang kanako. Kini pirmiro pa gyud nako'g himo ug blog, ingnon ta, wa pa gyud koy ekperyensya nga sama ani. Sus, pastilan, nakalaraw naman unta ko ug igo na lang ipatik diri, pero unsa bang hitaboa nga nawagtang man lang ug kalit. Igo na lang intawon ko sa pagpanghupaw ug pagpangalot sa di nako makalot. Pero di bale, mosulay na pod ko ug utro sa paglaraw.

Kining akong ilaraw diri, kini mahitungod adtong mahinungdanon nga adlaw para sa mga tawong nagkahinigugmaay ingnon ta. Ug buot ko kining ipatik diri kay agig pagpasalamat sa tawong pinakamahinungdanon sa akong kinabuhi. Hahahaha...Mura pod ko ug nakaasoy ba ug handumanan sa usa ka awit ;-) Way, mokontra ha kay ako gud ni. Hehehehee...

Adtong adlawa, Pebrero 14, wa gyud ko nagdahom ba nga aduna pa bay oras siya kanako nga gigahin tungod lagi sa mga kakulian nga di gyud kapugngan. Gidugangan usab nga naghailstone diri sa amo pagkadimalasa gyud. Wa na gyud ko nilaom pa nga makagawas pa mi adtong adlawa kay gawas nga naay kakulian, nag-asok-asok usab ang pagpangatagak sa mga lusok sa gagmay nga mga ice, lahi ra gyud ba sa ulan nga nyebe haskang tugnawa gyud igawas.

Usa ka takna nga wa gyud nako damha, usa ka binuhat nga mipaduol kanako bitbit ang usa ka pungpong nga mga pula nga rosas sabay abot usab sa usa kagamay nga butang ug nipahalipay. Sa pag-ukab ko niini dako gyud ang akong katingala, gawas pod sa kalipay nga hilabihan sa akong nakita. Wow, usa ka singsing nga adunay birthstone. Sa tinuod lang, hagbay ko ra kini nga gipangandoy nga makaangkon ug sama niini sa akong adlaw nga natawhan. Nakahunahuna man gani ko nga mopalit gyud ani sa akong kaugalingon puhon, pero naunhan naman ko.

Pagkakita gyud nako sa usa ka singsing, nalipay gyud ko, giubanan usab ug luha sa kalipay. Sa akong katingala, nangutana gyud ko niya kon nganong nakahunhuna siya ug palit ug singsing nga naay birthstone? Unsay nakapaaghat ka niya? Ang iyang tubag, wala lang. Gihunahuna lang nako nga magustuhan ni nimo.

Sa tinuod lang, wa gyud ni bisan kinsa nga nahibawo sa akong gipangandoy kay wa gud ko nagsaba, pero nganong iya man nga nahibaw-an lagi? Unya nasaktuhan pa gyud niya ang sukod sa akong tudlo? Hmm...makapahibulong gyud no, wa ba kaha ni siyay gahom nga makabasa sa akong hunahuna? Na, giahak na gyud ni karon, makuyapon gyud ko kon ugaling tinuod na. hehehehee...

Pero okey lang gihapon kon wa koy madawat gikan niya. Rosas ug singsing? Way sapayan nako na. Ang pinakamahinungdanon alang kanako ang iyang tim-os nga gugma, pagpangga, pagkamadumdumon, pagkamapaningkamuton nga makita ko niya ug mapahalipayan. Kining tanan di ko ikatandi sa bahandi kon aduna man gani. Daghan salamat kanimo mahal ko.

Thursday, February 15, 2007

Hangtod kanus-a ang kagawasan sa banog?


Bay,

Asa man na nato mabasa?
Gikan pa lang ko sa Mati, Davao. Usa ka adlaw nga biyahi gikan sa Cagayan agi sa Bukidnon ug Davao. Apan dili laay tungod kay nindot sud-ongon ang matahom nga kabukiran, morag mihadla sila sa akong galamhan, daw sa nalipay sab sila nga akong gisud-ong...presko nga hangin nga may dalang gabon...nindot iginhawa og lawom didto sa kinapusongan sa bukid, daw sa nag-imbitar sila nga akong ibuga ang mga aso sa siyudad gikan sa akong gininhawa aron ilang pulihan sa presko nga hangin... nindot kaayo nga tan-awon ang nagpabantang nga banog daw sa nagpalaway sa iyang pagkagawasnon.. apan nakapangutana ako, hangtod kanus-a ang iyang kagawasan kay nasayod ko nga aduna nay nagpasiplat nga mga mata nga gusto mosakmit kaniya...

Nindot ang panagtagbo sa Mati Bay Akoy, ubay-ubay ming nagtagbo didto aron sa pagkaplag og mga pamaagi sa pagpalambo sa relasyon sa mga 'tawo' nga taga-Mindanao ug aron sa paghisgothisgot sa kalambuan sa atong pulo. Usa ka adlaw nga panagtigum og mipanaw na usab ako balik sa Cagayan, adlaw sa gugma sa dihang diha na usab ako sa dalan. Dihay akong nasiplatan nga mang-uyab nga nagpabantang sa may bungtod nga naghangad sa haring adlaw sa iyang dayong pagsalop. Nindot kaayo ang maong eksina. Daw sa gihilap ang akong kasingkasing sa tumang kalipay tungod sa duha ka nilalang nga nagsalo sa ilang gugma nga daw gibindisyonan sa hapit na mahikatulog nga Haring adlaw.

Daghan kog namatikdan nga mga halapad nga mga tanum sa humay, tubo, penya, saging... pangutana sa akong kaugalingon... kinsa kahay makabenipisyo niining mga tanuma? Apan natugaw ang akong pamalandong sa dihang adunay duha ka bata nga nagwarawara daplin sa dalan, bisan ug sila bulingot apan limpiyo kaayo ang ilang mga pahiyom nga mitimbaya sa among pag-agi sa ilang lugar...inosenting kalipay ilang gipadayag kanamo nga mga estranhero... pagkanindot nga bation... sila naghatag kanako ug kadasig sa pagpadayon sa pagpanday sa nindot nga ugma bisan pa sa mga unos sa kalisdanan nga atong gisagubang sa kasamtangang panahon.

Totoy

Wednesday, February 14, 2007

Valentine's sa mga walay kadate!

Day Marry,

Ang mga tinderog tindera malipay gyog kung Valentines day kay mahalin
ang bulak ug chocolate. Kita sad nga tagaan murag ibayaw. Kahinumdom
ko kaniadto Day nga nag akong amiga nga 35 na ang edad walay uyab,
gasige gyod ug handom nga makadawat siya ug rosas o tsokolate sa
Valentines Day. Murag mahurot iyang adlaw ug imadyin sa rosas nga
iyang dawaton pohon inig abot sa katorse. Apan aang kalisod kay matod
niya wa man tawo nga tingali muhatag niya labi na laki'. Mao to nga
ako ug ang usa namo ka amiga nagsabot mi nga amo siyang padad-an ug
rosas tulo kabuok, isekreto lang namo ug padala, gipahatod namo ug
estudyante gipakapinan namo ug gamay nga mensahe nga nag-ingon "Happy
Valentines day from somebody who loves you dearly!" Basta lagi Day ang
among amiga pagkadawat niya, nakaluha gud siya sa kalipay nga
nakadawat na gyod siya ug bulak sa Valentines Day sagdi lang kuno ug
wa siya kahibawo kon diin gikan. Nalipay gyod siyag maayo ug
nakumpleto kuno iyang adlaw.

Dose na katuig ang nilabay Day marry sukad niadto nga Valentines Day!
Karon naminyo na siya apan wa gihapon siya kahibalo nga kami nga iyang
amiga ang nihatag adtong mga rosas nagtuo siya nga duna siyay admirer
niadtong higayona. Ambot lang, tingali murag nangilad mi ato, apan gusto ra man sad namo nga malipay siya. karon hisgotan gihapon to niya
kon Valentines day, mamituon gyod iyang mata.

Happy Valentines day Day Marry!

Yani

Wala koy kadate!!!

Day Marry,

Wala diay kay kadate pareha diay ta. Hangtod nga nakadawat kog tawag, katulo pa gyod gapanawag.
"Nasumada na ang imong electric bill, pwede nang magbayad karon". Computerized kun recorded pa gyod nga
tingog sa babaye. Pastilan, pwede pa untang unyaunyaon kay naa pa koy buhaton, apan kay ting paniudto na,
ako na poy nanawag  sa karenderya sa ubos kay magpahatod na lang  unta kog pagkaon kay wa  ko magluto.
"Dili kahatod karon, kay nanguli ang mga trabahante, way makahatod." Nanguli na kay chinese new year na,
tulo na lang kaadlaw! Bililhon pa ni sa valentines' day, kay pangpamilya ni nga okasyon. Gadasok ang mga  terminal
sa train og sa bus. Kon mga intsik nga magdungan og biyahe, na, ayaw na lang og biyahe. Luoy lang ang uban nga dili
gyod kapalit og ticket, dili kauli. Daghan kaayong intsik gabiyahe karon, ang uban gabus na lang.

Gutom na. Humag kaon. Milakaw na.

Hinoon paugnat sa kusog. Ania pa ang mga langgam sa Lunhawng Lanaw, taliwala sa dakbayan. Molabay lang unta ko,
kay gadali akong mga tiil,kulang na lang mobangga na sa gahinayhinayg lakaw nga mga bakasyonista. Apan, wa ko
masayop sa hukom. Mihunong ko kadyot, mipalit og pan aron ikasabod alang sa mga seagulls, gikan pa ra ba nig Siberia,
moanhi lang dinhi sa habagatang Tsina panahon sa tingtugnaw. Nakiglingaw ko nila. Nalingaw gyod hinoon ko.
Bilib kaayo ko sa ilang kahanas pagsalo kun pagdagit sa kinusikusi nga pan. Naay mokalit lang og piko sa pako dayon
simang aron matungnan pagdagit ang pan. Naay, daw mohunong og lupad diha sa wanang sa akong atubangan,
gapaabot sa gutling sa akong pagpitik tinipik nga pan. Kon nalingaw sila, mas nalingaw ko. Kon natambalan ilang kagutom,
akoa ambot unsay gibusog, basta nalipay lang ko, nahatagan og higayon kining gamayng lingaw taliwala sa pagdali.
Silay tag-iya sa wanang ibabaw sa lanaw. Kasayon lang paglupad.Ug kinanindotan nga talan-awon ang kalit og dungan nilag lupad,
daw nakadungog sa sangpit sa ilang pangulo, kay dungan gyod silang mobiya sa tubig ug mopaibabaw sa lanaw. Dayon
moputi sa kaanyag ang wanang ibabaw sa kakahoyan tungatunga sa lanaw. Pahiyom, ngisi,paningangha,madagayaon nga mga
panagway ang imong makita sa mga binuhat nga way pako nga gahangad, gatan-aw sa kalanggamang gatuyoktuyok og lupad sa ibabaw sa lanaw,
samtang sila, sa ilang kamot gagunit pa og tag 1 renminbi nga pan.  Ako wa pa gyod ko natagbaw. Mipalit na pod og pan. Kalingaw ra
gyod! Nakalimot na sa pagdalidali. Ang tawo og langgam nagkasabot tungod sa pan.

Nabayran na. Wa na koy hunahunaon. Kay gi-unhan nakog bayad na ang pila kabulan aron dili ko magbalikbalik kadabulan.
Kay layo ra ba lakwon aron lang magbayad sa telephone bill. Mao na ni ang wa damha nga date. Nahinagboan nako ang akong amiga
nga intsik. Birthday niya, karon gyod dawng adlawa. Ang b-day party gabii, bisperas kuno to, gitambungan sa nagkadaiyang langyaw
nga higala, mga 20 ang nanambong. Lagi wa ko nabalitaan, kay dugaydugayng na kuno kong wala mibutho. Lingaw siya kaayo.
Karon hinoon wa siya kabalo unsay buhaton, kay unya pa alas-says ang iyang trabaho.Tingali mamalit og gift, kay ugma sad mouli na
sa probinsiya, sa Lijiang, usa sa langitnon nga dapit sa Tsina. Ganahan ko didto, nindot ang handoman nako didto. Ako unta paingon sa
paborito nako nga Cafe, gabitbit sa akong laptop. Apan ingon niya, daot daw ang wireless internet karon didto. Miadto na lang mi
sa French Cafe. Didto na lang gipadayon ang nasugdan nga valentayn's date nga gihikay sa kapalaran nga pak-an. Niabot ang among
order nga cake nga gidayandayanan og pula nga strawberries, may pakapin pa nga pulang rosas, pula gyod kaayo nga way sama gawas
sa mga pasumbingay sa gugma. Miorder kog orange juice (og taodtaod,kape).Siya nagkape pakapinan og french fries. Ibabaw aning
mga pagkaon, daghang sugilanong naladlad. Mga tipaka sa kagahapon natipak. Ang liso sa kalipay mitumaw, milagsik nakakitag
adlaw, nakasimhot og hangit ug sa yuta nga gahinamhinam nang mogakos kaniya. Daghang pahiyom sa palibot, kay daghang malipayon nga
binuhat karong adlawa, kasagaran naggunitay og kamot.  Nag agbayanay. Nagkadaiyang hulagway...ubayubay ang gabitbit og bulak,
may lab-as ug buhi, ug may plastik. Dili mahulagway tanan dire, kay unsaon pagpinta sa dili matugkad nga kahinam sa kasingkasing sa
lalaki nga gahatod sa bulak alang sa iyang pinangga, o kaha sa babaye nga gagunit sa bulak, gamaya,galangi...dili madrawing ang pagbati
hinungdan lamang sa usa ka bulak, sa usa ka simbolo nga kadaghan nang gihanduraw?Dili ni masulat. Kay ang makabalo ani, kadto lang
naghatag og kahulogan sa Valentines day.

Laktoron na lang ang estorya, tawhay mi sa gawas kay puno na ang lawak sa Cafe,puno na ang ubos ug taas. Apan sa gawas, nindot man hinoon. May adlaw, hayag.
May dalan, buhi kaayo. May gagabasgabas og labay, mga tawong giputos sa nagkadaiyang bulok ug hulagway.  Samtang kami nagsalosalo sa cake
og sa french fries, nag-inambitay sa mga sugilanon sa kadasig sa kinabuhi nga tukmod sa hagit kalipay nga nangimbabaw. Mga pasumbingay
nga pinupo gikan sa sanga sa kasinatian, nga kon hinayhinayon og asoy gani, dili ba lalim ang pagtuhop sa alimpatakan kun panumdoman sa kalag?
Samtang ang kape gidimdim bisang wa butangig asukar, lami gihapon tungod sa katam-is sa cake. "Gusto ba ka motilaw sa akong birthday cake?"

Espesyal nga cake ang among gisalohan kay daw kasingkasing ang hulagway, lamian ang gipurongpurong nga strawberries,
miagni nako pagkanta og 'happy bday' nga kinasingkasing alang kaniya. Kon makahigayon, makagawas ko unya, apan dili ko kapanaad...
'Kay naa koy panaw usab nga pangandaman', mao say gihunghong kanako sa akong kahiladman.


Simple lang nga valentine's date...pero nasimhotan pati mga tinabonan nga bahaw sa panahon, naukay ang mga kagahapon, ang liso
nga naglaom, nakaangkon sa katumanan, dungan sa pagsiak sa mga takna, napulpog ngadto sa mga gutling sa kalingaw
nga gisaw-an sa panaghigalaay. Tungod sa tinud-anay nga binayloay, mibukad ang bulak sa pagbati, miabli sa mga panid sa mga tinipigan,
samtang gapadayon og saulog ang  nagkadaiyang bulok sa katawhan tungod sa nagkadaiyang hinungdan ning adlaw 14
 sa Pebrero, adlaw sa kasingkasing, alang sa kasagaran. Adlawng natawhan alang sa akong higala. Adlaw nga
bulahan alang pod nako, kay ang akong higala maoy akong ka-date natungod sa espesyal niya nga adlaw. Malipayon nga adlaw.
Kasaulogan sa kinabuhi, nga wala nahikawan, wala malimod.

Gikusi ang akong kasingkasing, sa dihang miagi kog lanaw ug wala na didto ang libolibong langgam. Bisan usa? Wala
na gyoy nagtikawtikaw. Luyo sa akong dughan, nagkanayon, maayo na lang kay ganiha sa kataposang higayon midesisyon ko
nga mohunong, mopakaon, makighagwahagwa sa mga seagulls.

Akoy
2007.02.14
-----------

Hay kalame ra huna-hunaon kung naa kay kadate karong adlawaha
Valentine's gud!!sos kung wala gani kay kadate maypag magpaligis
nalang 'ta ani.
Oh yes jud isa ko sa walay kadate karon mao gani nga nagtrabahotrabaho
nalang ko diri, kay ang naay kadate diri sa among office pwede
moabsent syempre halos tanan samo diri wala poy mga kadate mao nga
kami nalang ang nagdate-date.

Hehehe...

Laina jud aning wala tay kadate oy mura gni tag gitabonan sa langit ug
sa yuta!ok lang untag walay koy kadate basta naay koy bulak ug
chocolate?pero sos pastilan mwaski dahon tawn sa rose o sa bulak wa
jud tawn oyy... hay ako najud!

Marry Joy

----------